Հանդաբերդի Վանք :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Հանդաբերդի Վանք 13 դ․

ԼՂՀ / Քարվաճառ / Քնարավան

Պատմություն
1985 թ․

Հանդաբերդից ընդամենը 0,8 կմ արեւելք, Լեւ գետի աջ ափից 0,5 կմ հարավ, անտառածածկ սարերով շրջապատված գեղատեսիլ հովտի կենտրոնում պահպանվել են մի ավերակ վանքի մնացորդները: Դեռեւս 1985 թ. այս հնավայրն առաջին անգամ այցելել եւ հուշարձանախումբը չափագրել է ճարտարապետ Մուրադ Հասրաթյանը: Նա ընդօրինակել է նաեւ տեղում գտնված արձանագրություններից երկուսը:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 27:

Ճարտարապետություն

Համալիրը բաղկացած է գմբեթավոր եկեղեցուց, կից՝ թաղակապ մատուռից եւ հյուսիսային կողմում գտնվող ժամատնից: Վերջինս իր ճարտարապետական հորինվածքով նման է Կիչանի Անապատի հին եկեղեցուն (ներքուստ խաչաձեւ է, բայց ոչ գմբեթավոր): Առանձնապես ուշագրավ լուծում ունի եկեղեցու ծածկը, որի կենտրոնում վեր խոյացած (ութանիստ) այսպես կոչված «կեղծ– գմբեթից» (նույն հորինվածքն ունեն Խաթրավանքը, Դադի վանքի ժամատան եւ «տաճար»-ի գմբեթները) պահպանվել են չնչին մնացորդներ: Եկեղեցու ներսում նկատվում են որմնանկարների հետքերը, իսկ փլատակների մեջ թափված կղմինդրի բեկորները վկայում են երբեմնի ծածկի կղմինդրապատ լինելը: Հուշարձանախումբը կառուցված է անմշակ եւ կիսամշակ քարով, կրաշաղախով: Տարածքում պահպանվել են մի քանի արձանագրություններ, որոնք լույս են սփռում ոչ միայն բուն վանքի, այլեւ ողջ Արցախի պատմության շատ խնդիրներին:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 27:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 27:
Ճարտ. Մ. Հասրաթյանի վկայությամբ 1985 թ. հոկտեմբերին արանագրության մի մասը թարմ ջարդվածքի հետքեր էր կրում:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական 1276 թ․

Չափազանց կարեւոր է ժամատան արեւմտյան կողմում մի քանի մետրի վրա ընկած յոթ տող արձանագիր կրող բարավորը (168x76x16 սմ).
ՉԻԵ(1276) Թ(ՎԻՆ) | Ա(ՍՏՈՒԾՈ(Վ) ՇԻՆԵՑԱՒ ԺԱՄԱՏՈՒՆՍ ԵՒ ԵԿԵՂԵՑԻՔՍ Դ(ԱՒԻ)Թ Վ(ԱՐԴԱ)Պ(ԵՏ)Ի | ՁԵՌԱՒՔ. ԱԶԱՏԵՑԻՆ ԶՍ|Ա ՀԱԹԵՐՔԵՑԻՔՆ Յ..ք) ՉԱՐԷ | Ա(ՍՏՈՒԱ)Ծ ԱՒՐՀՆԷ ԶՆՈՍԱ, ՈՎ | ԽԱՓԱՆէ ԴԱՏԻ:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 27:

Տեսակը Գրչանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Նշված չէ

Պատկերաքանդակ 13 դ․

Տեսակը Լուսանկար
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան

Կենաց ծառի ճյուղ Հանդաբերդի վանքում. 13-րդ դ.

Տեսակը Չափագրություն
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ

Հատակագիծ

Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Տարեթիվ 2019 թ․

Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Տարեթիվ 2018 թ․

Հեղինակը Սասուն Դանիելյան
Տարեթիվ 2018 թ․

Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Տարեթիվ 2018 թ․

Հեղինակը Սամվել Կարապետյան

Հեղինակը Սասուն Դանիելյան
Տարեթիվ 2018 թ․