Վերին Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Վերին Եկեղեցի

Վրաստան / Ջավախք / Ախալքալաք / Գանձա

Նկարագրություն

Գյուղամիջում կանգուն է միանավ, թաղածածկ եկեղեցին` կառուցված համակ սրբատաշ քարով:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 138:

Եկեղեցին (արտաքին չափերն են՝ 10,54 x 6,86 մ) հյուսիսից ունի առանձին մուտքով մի փոքրիկ, կից սրահ, մեկ մուտք` հարավային ճակատից և վրաց մեսրոպատառ 2 արձանագրություն:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 138:

Արձանագրություն, Վրաց Մեսրոպատառ, Փորագիր, Հիշատակագրություն

Եկեղեցու արևմտյան պատին, մի ամբողջական քարի վրա 6 տողով փորագրված է.
ქ(რისტ)ე ღ(მერთ)ო ა(დი)დე ორთავე შ(ინ)ა ცხორებ|ათა მეჭ(ო)ჳრჭლეთ–(ო)ჳხჳცესი | შალვა. ძითა, ძმითა მათჲ|თა ცოცხალთა, ვაშენეთ წ(მიდა)ჲ | ესე საყდარი ჩ(უე)ნ, ქ(ე)ბ(ა)სა და | ნ(ი)კ(ო)ლას ძეთა. Թարգմ. Ո՜վ Քրիստոս Աստված: Փառավորիր երկու կյանքում Շալվա մեճուրճլեթուխուցեսին (իմա՛ գանձապահին). նրա որդիների և եղբայրների հետ շինեցինք այս սուրբ եկեղեցի, մենք՝ Քեբայի և Նիկոլասի որդիներս:

Brosset M., Rapport sur un voyage archéologique dans la Géorgie et dans l’Arménie éxecuté en 1847-1848 par M. Brosset; livre 2, էջ 174։ Ростомов И., Ахалкалакский уезд в археологическом отношении.– Сборник Материалов для Описания Местностей и Племен Кавказа, вып. XXV, 1898, էջ 51: ცისკარიშვილი ვ., განძანის წარწერების შესახებ, საქართველოს სსრ მეცნიერებათა აკადემიის მოამბე, ტ. ხვ, N 6, 1954, էջ 465-466։ ცისკარიშვილი ვ., նշվ. աշխ., էջ 97: ბერძენიშვილი ნ., նշվ. աշխ., էջ 85: შოშიაშვილი ნ., თორელთა ფეოდალური სახლის ისტორია და შოთა რუსთაველი, კრ. შოთა რუსთაველი, ისტორიულ-ფეოდალური ძიებანი, თბილისი, 1966, էջ 35-41: ოთხმეზური გ., նշվ. աշխ., էջ 99-100: “ჯავახეთი. ისტორიულ-ხუროთმოძღვრული გზამკვლევი”, էջ 20: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 138-139: Ծանոթ. Արձանագրության թվագրման հարցում առկա են հակասական կարծիքներ: Մ. Բրոսսե՝ ԺԳ դ. վերջ - ԺԴ դ. սկիզբ: Ի. Ռոստոմաշվիլի՝ 1014-1027 թթ.: Է. Թաղայշվիլի՝ 1299-1346 թթ.: Վ. Ցիսկարիշվիլի՝ 1305-1346 թթ.: Ն. Բերձենիշվիլի՝ 1334-1346 թթ.: Ն. Շոշիաշվիլի՝ 1191-1207 թթ.: Գ. Օթխմեզուրի՝ 1190-1202/3 թթ.:

Տեսակը Գրչանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գծանկար

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը մանրամաս
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1989 թթ․

Վերին եկեղեցու ամ ճակատի արձանագրությունը

Արձանագրություն, Վրաց Մեսրոպատառ, Փորագիր, Հիշատակագրություն

Եկեղեցու հարավային պատին, մեկ ամբողջական սրբատաշ քարի երեսին 7 տողանի արձանագրություն է: Տողերն ուղիղ են, տառերը` անհամաչափ.
†. ქ(რისტ)ე ღ(მერ)თო, ადიდე ორ(თა)ვე შ(ინ)ა ცხ(ო)რ(ე)ბ(ა)თა, | ძლიერი და ო(Թ)ძლ(ე)ველი ყო|ელთა მტერთ(ა)გ(ა)ნ. მეჭო(Թ)რჭლეთო(Թ)ხ| [ო(Թ)ცე]სი შალვა, რ(ომე)ლმ(ა)ნ ძალითა | [ღმრთის]აըთა და მკლავითა თავისი|თა შეაძრწო(Թ)ნვა ყოელი [სოფ(ე)ლი სპა]|რსეთი საը. Թարգմ. Ո՜վ Քրիստոս Աստված: Փառավորիր երկու կյանքում մեճուրճլեթուխուցես Շալվային՝ հզոր և անպարտելի՝ բոլոր թշնամիներից, որն Աստուծո [օգնականությամբ] և իր իսկ բազուկով ահաբեկեց ողջ Պարսից տունը:

Brosset M., Rapport sur un voyage archéologique dans la Géorgie et dans l’Arménie éxecuté en 1847-1848 էջ 174։ Ростомов И., Ахалкалакский уезд в археологическом отношении.– Сборник Материалов для Описания Местностей и Племен Кавказа, вып. XXV, 1898, էջ 52: ცისკარიშვილი ვ., განძანის წარწერების შესახებ, էջ 466-467։ ცისკარიშვილი ვ., ჯავახეთის ეპიგრაფიკა როგორც საისტორიო წყარო, էջ 98-99£ ბერძენიშვილი ნ., նշվ. աշխ., էջ 86: შოშიაშვილი ნ., თორელთა ფეოდალური სახლის ისტორია და შოთა რუსთაველი, էջ 35-41: ოთხმეზური გ., նշվ. աշխ., էջ 100-102։ “ჯავახეთი. ისტორიულ-ხუროთმოძღვრული გზამკვლევი”, էջ 20: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 139: Ծանոթ. արձանագրության թվագրման հարցում առկա են հակասական կարծիքներ: Մ. Բրոսսե՝ ԺԳ դ. վերջ - ԺԴ դ. սկիզբ: Ի. Ռոստոմաշվիլի՝ 1014-1027 թթ.: Է. Թաղայշվիլի՝ 1299-1346 թթ.: Վ. Ցիսկարիշվիլի՝ 1305-1346 թթ.: Ն. Բերձենիշվիլի՝ 1334-1346 թթ.: Ն. Շոշիաշվիլի՝ 1191-1207 թթ.: Գ. Օթխմեզուրի՝ 1190-1202/3 թթ.:

Տեսակը Գրչանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գծանկար

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը մանրամաս
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1989 թթ․

Վերին եկեղեցու հր ճակատի արձանագրությունը

Տեսակը Չափագրություն
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գծագիր

Հատակագիծ