Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Եկեղեցի

Վրաստան / Ջավախք / Ասպինձա

Տեղադրություն

Գտնվում է քարայրների ստորին շարքում:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 465:

Նկարագրություն

Կիսավիմափոր, դարպասատիպ շինություն է: Միակ դուռը բացված է հարավից: Մուտքի շրջանակի ներքևի աջ մասում ագուցված է վրաց մեսրոպատառ, գլխագիր յոթ տողանի արձանագրությամբ մեկ քար: Եկեղեցին ենթարկվել է վերակառուցումների: Դրա մասին այլ նշանների հետ միասին վկայում է նաև այն հանգամանքը, որ արձանագիր քարն ուղղահայաց էր կանգնեցված:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 465:

Արձանագրություն, Վրաց Մեսրոպատառ, Փորագիր, Շինարարական

Մուտքի շրջանակի ներքևի աջ մասում` 7 տող.
†. ი(ესო)ჳ ქრისტე, [შ(ეი)წყ(ა)ლე ორთ(ა)]ვე | შ(ინ)ა ს[ო(ჳ)ფევათა] მ[ე]ფ(ე)|თა [მ(ე)ფე და] დ(ე)დ(ო)[ფ(ა)ლი] | თ(ა)მ(ა)რ. წე[ლსა მ](ე)ფ(ო)ბისა მ(ა)|თის(ა)სა კ (20) ან[ტ](ო)ნ [ჭ(ყონდიდლი)სა მ](იე)რ | აღეშ(ე)ნა ზღ(უ)[დ]ე ესე შ[(ეუნდუე)|ნ ღ(მერთმა)ნ]. Թարգմ. Հիսուս Քրիստո՜ս, ողորմիր երկու տերությունում արքայից արքա եւ թագուհի Թամարին. նրա թագավորության 20-րդ տարում Անտոն Ճղոնդիդելու կողմից շինվեց այս պարիսպը. Աստված ողորմի՜:

მუსხელიშვილი ლ., ვაჰანის ქვაბთა განგება, თბილისი, 1939, էջ 12; ბერძენიშვილი ნ., სავაზირო ფეოდალურ საქართველოში, ენის, ისტორიისა და მატერიალური კულტურის ინსტიტუტის მოამბე, ტ. V-VI, 1940, էջ 397; ცისკარიშვილი ვ., նշվ. աշխ., էջ 51; ბერძენიშვილი ნ., նշվ. աշխ.,էջ 116: ოთხმეზური გ., XII-XIII საუკუნეების მიჯნის ქართული ლაპიდარული წარწერები, როგორც საისტორიო წყარო, էջ 105-107, լուսանկար 19: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 466: Ծանոթ. այժմ արձանագիր քարը գտնվում է Թբիլիսիի ակադ. Ս. Ջանաշիայի անվան Վրաստանի պետական թանգարանում: Գ. Օթխմեզուրին, վկայակոչելով Վ. Ցիսկարիշվիլուն, պնդում է, թե արձանագիր քարը գտնվում էր մուտքի շրջանակի ներքևի ձախ մասում, մինչդեռ Վ. Ցիսկարիշվիլու գրքում այն, ընդհակառակը, աջակողմում է զետեղված: Անտոն Ճղոնդիդելու կողմից 1204 թ. Վահանավանքի պարսպապատումը, մասնագետների կարծիքով, վկայում է այն մասին, որ վանքը նշված թվականին արդեն դադարել էր արքունապատկան լինելուց: Ն. Բերձենիշվիլու կատարած ուսումնասիրության համաձայն` արձանագրության մեջ հիշատակված Անտոն Ճղոնդիդելին 1184 թ. դարձել է Թամար թագուհու մծիգնոբարթուխուցեսը: Սակայն շուտով Թամարին թագուհի օծած Քարթլիի Միքայել Դ կաթողիկոսը (1178-1187 թթ.) Անտոնից խլել է սույն պաշտոնը և այն պահել մինչև իր մահը: Միքայել Դ-ի վախճանից հետո մծիգնոբարթուխուցեսության պաշտոնը կրկին անցել է Անտոնին, որը, 1204 թ. արձանագրությամբ, շարունակում էր վարել այն (ბერძენიშვილი ნ., სავაზირო ფეოდალურ საქართველოში, ენის, ისტორიისა და მატერიალური კულტურის ინსტიტუტის მოამბე, ტ. V-VI, 1940, էջ 397): Թամարի (1184-1213 թթ.) թագավորության 20-րդ տարին 1204 թ-ն է:

Տեսակը Գրչանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Նշված չէ