Զանգակատուն :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Զանգակատուն 1869 թ․

Վրաստան / Կախեթ / Սղնախ / Սղնախ

Պատմություն
1868 թ․

1868 թ. մի վավերագրից պարզվում է, որ խիստ քայքայված և վթարային վիճակում էր Սբ. Կարապետ եկեղեցու զանգակատունը, որն անգամ ենթակա չէր վերանորոգման: Նախատեսել էին կառուցել նոր զանգակատուն՝ ծախսելով 3461 ռուբլի: 1869 թ. դրվել էր նոր զանգակատան հիմքը:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 56, ց. 1, գ. 5496, թ. 1: Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 56, ց. 1, գ. 5496, թ. 20:

1886 թ․

1886 թ. հունիսի 14-ին սաստիկ քամին վնասներ պատճառելուց զատ «...վայր գցեց նաև Ս. Կարապետ եկեղեցւոյ զանգակատան ոսկէզօծած գեղեցիկ խաչը իրեն քարէ պատուանդանով, որի ծանրութիւնը 25-30 պուդ են ասում...»: Վերականգնման համար ենթադրվող ծախսը կազմել էր մոտ 1000 ռուբ.: Խաչը վերստին տեղադրելու գործը հանձն էր առել մոսկվայաբնակ սղնախցի Գևորգ Լիանոզյանը: Ի դեպ, տարիներ առաջ այդ խաչը հենց նա էր ընծայել, ուստի չզլացավ հարկավոր գումարը (400 ռուբ.) տրամադրել՝ խաչը վերականգնելու համար: Խաչի վերականգնումը կատարվել էր անմիջապես:

«Նոր-Դար», 1886, № 100, էջ 1: «Արձագանք», 1888, № 8, էջ 95: «Մշակ», 1888, № 51, էջ 2:

1899 թ․

ԺԹ դարավերջի ականատես Էմմանուել քահանա Նազարյանցի վկայության համաձայն՝ այդ զանգակատունը բավական շքեղ ու բարձր կառույց էր. «Առանց այն էլ քաղաքի բարձր տեղում կանգնած աւագ եկեղեցու՝ մօտ 8 սաժէն (17 մ – Ս. Կ) բարձրութիւն ունեցող զանգակատունը իւր փառահեղ դիրքով ասես թէ իշխում է ամբողջ քաղաքի վրայ...»:

«Նոր-Դար», 1899, № 30, էջ 2:

1870 — 1880 թթ․

1870-80-ական թվականների մի շարք վավերագրերից տեղեկանում ենք մեծածախս զանգակատան կառուցման պատմությանը:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3859, թ. 217-218, ֆ. 56, ց. 1, գ. 5496, թ. 15:

1885 թ․

1885-ին արդեն Սղնախից հոգևոր իշխանությանը զեկուցել էին. «...որպէս երևի ի յայտարարութենէ գործակալին Սղնախի ի 12 սեպտեմբերի 1878 ամի համարաւ 48՝ զանգակատունն սբ. Կարապետ եկեղեցւոյ Սղնախի կառուցեալ է արդէն ի 1869 ամի թոյլտուութեամբ և համահաճ խորհրդով բազմաթիւ ժողովրդականաց քաղաքին»:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 56, ց. 1, գ. 5496, թ. 20:

Հիմնադրում
1869 թ․

1869 թ. դրվել էր նոր զանգակատան հիմքը:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 56, ց. 1, գ. 5496, թ. 20:

Նորոգություն
1872 — 1878 թթ․

1872 թ. մայր եկեղեցու ողջ եկամուտը սպառվել էր. «...նորոգ կառուցանելի զանգակատան սբ. Կարապետ եկեղեցւոյն Հայոց Սղնախի ...», իսկ 1874 թ. Սբ. Կարապետ եկեղեցու եկամուտները ծախսվել էին զանգակատան 4-րդ հարկի կառուցման համար: 1875 թ. շինարարությունը գլխավորող երեցփոխը, չվերջացնելով աշխատանքները, խրվել էր պարտքերի մեջ: Լրագրային մի հաղորդումից դարձյալ տեղեկանում ենք, որ շուրջ 10 տարի տևած (1869 թ.) շինարարական աշխատանքները երեցփոխ Հովսեփ Ամիրխանյանցի հոգացողությամբ և 5034 ռուբ. 54,5 կոպ. ծախսով հաջողությամբ ավարտվել էին 1878 թ.:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 56, ց. 1, գ. 5496, թ. 9: Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3864, թ. 114-115, գ. 3866, թ. 92: «Մշակ», 1878, № 91, էջ 2:

1915 թ․

1915 թ. Սբ. Կարապետ եկեղեցու զանգակատունը վերստին վերանորոգելու անհրաժեշտություն էր առաջացել: