SEARCH SYSTEM OF THE ARMENIAN HIGHLAND MONUMENTS

Chamdura 7 Monuments

Georgia (Country) / Javakhk (District) / Akhalkalak (District) / Chamdura (Village)

Location

The last village situated in the area down the course of the tributary Karasnakn is Chamdura. It lies in a plain rising at an altitude of 1,725 metres above sea level, 2 kilometres south-west of Akhalkalak in a straight line.

Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.

Historical Introduction
1899 — 1900 yy․

Another natural disaster awaited the village between 1899 and 1900, when the cereal leaf and Hottentot beetles inflicted formidable damage on its agriculture. The Ad Hoc Governmental Committee set up after this calamity ranked Chamdura among the most severely-stricken villages of the district. According to the calculations of this body, it had 17 houses with 92 inhabitants who had found themselves on the verge of abject poverty and needed urgent support.

Սալլիւմեան, Անբերրիութիւնը Ախալքալաքի գաւառում եւ նրա հետեւանքները, «Մուրճ», 1901, N 6, էջ 248-249: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.

Population

World War II took away 52 lives from Chamdura, which had sent 127 fighters to the battle-field.

Դավթյան Ա., Ջավախք, Երևան, 1994, էջ 102: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.

1829 y․

The present-day residents of Chamdura descend from those “25 families which moved from Erzrum in 1829. They are from different villages of this province: Gyulli, Batezhvan, Napi [and] Terjan [Derjan].” Most of these places, such as Napi, Patezhvan (Batezhvan), Kyulli and Bloor, were in Basen District. The resettlers of Chamdura also included Armenians from Kars, Kars Region, Eastern Armenia.

Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. Պ-56, ց. 12, գ. 66, թ. 1: Napi was an Armenian-inhabited village lying 9 kilometres east of Karin City, in Verin Basen District, Karin (Erzrum) Province. Patezhvan (Patijvan) represented an Armenian village extending 46 kilometres east of Karin City, in Storin Basen District, Karin (Erzrum) Province. Kyulli was another Armenian-populated village located on the left bank of the river Arax, 18 kilometres east of the district centre of Tekman. Bloor, which was one of the Armenian-inhabited villages of Verin Basen District, lay on the right bank of the Moorts (i.e. the left tributary of the river Arax), 40 kilometres east of Karin City. The Belertsians are from this village in origin. Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.

1918 y․

On the eve of the Turkish invasion of 1918, Chamdura boasted the largest ever recorded number of population, i.e. over 1,400 souls.

Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.

Earthquakes
1899 y․

In the aftermath of the devastating earthquake of 1899, Chamdura appeared in the list of those villages of Javakhk which were in desperate need of relief.

«Մշակ», 1901, N 40, էջ 1: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.

Name Origin

Most probably, Chamdura is composed of the Turkish word cham, meaning plane-tree, and the dialectal word duran, which is the equivalent for plain; therefore, Chamdura can be etymologised as meaning A Plain of Planes.

Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.

Georgians offer another version of decipherment according to which, the toponym derives from the Georgian word chamdzvrali, which is translated as a stone stuck into the earth.

Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.

Priests
1909 y․

In 1909 Harutiun Aznauriants (born in 1881 and ordained in 1905) served the parishioners of Chamdura.

Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. Պ-56, ց. 12, գ. 66, թ. 2: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 417.

Construction Activity
1893 y․

Chamdura is a village most typical of the natural environment of Javakhk. A record of 1893 states the following regarding the construction activity of the local people: “All the houses that adjoin one another are built of stone and represent low, single-floor structures with earthen roofs. Realising how harmful it is to have the houses erected so close to each other, the local people intend to build the future ones separately and have already completed several ones [in this way]...”

«Նոր-Դար», 1893, N 86, էջ 2-3: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.

Name	Year/Century	Etymology
Chandura

The available statistical records relating to the inhabitants of the village during the 19th and 20th centuries represent the following picture:

Dates	Total (Armenians)	Armenians (Female)	Armenians (Male)	Armenian Houses	Notes	Source
1838	291	158	133			Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 1361, թ. 6-7: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.
1840	307	159	148			Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3800, թ. 4: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.
1841	137	134		271		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3802, թ. 64-65: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.
1842	142	141		283		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3805, թ. 76-77: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.
1844	152	150		302		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3809, թ. 13-14: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.
1845	190	182		379		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3811, թ. 70-71: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.
1847	200	190		390		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3814, թ. 33-34: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 414.
1849	211	200		411		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3818, թ. 39-40: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1851	194	185	38	379		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 2596, թ. 35: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1853	167	169		336		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 2743 թ. 39-40: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1854	170	171		341		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3825, թ. 48-49: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1857	174	172		346		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3830, թ. 52-53: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1860	175	156		361		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3833, թ. 67: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1861	184	206	41	390		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3839, թ. 25-26: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1862	193	210		403		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3836, թ. 20-21: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1863	190	214		404		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3843, թ. 21-22: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1864	191	219		410		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3846, թ. 10-11: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1865	194	225		419		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3848, թ. 11-12: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1866	194	225	41	419		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3848, թ. 74: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1867	206	243		439		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3853, թ. 27: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1869	214	247		461		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3856, թ. 9: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1870	235	247		482		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3857, թ. 19-20: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1871	239	246		485		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3858, թ. 9-10: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1872	239	248		487		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3859, թ. 56-57: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1873	236	255		491		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3862, թ. 70-71: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1874				509		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3864, թ. 25-26: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1875			48	502		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 1, գ. 3866, թ. 19-20: Also see «Մեղու Հայաստանի», 1875, N 44, էջ 2: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1876	249	268		517		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3868, թ. 29-30: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1877	242	268		510		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3869, թ. 28-29: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1878	241	266		507		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3850, թ. 217-218: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1880	263	285		548		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3872, թ. 86-87: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1881	285	291		576		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3873, թ. 96-97: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1882	298	304		602		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3874, թ. 42-43: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1883	301	316		617		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3875, թ. 47-48: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1884			48			«Արձագանք», 1885, N 3, էջ 43: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1885	315	335		650		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3877, թ. 10: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1887	329	350		679		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3880, թ. 39-40: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1889	330	308		638		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3884, թ. 64-65: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1890	335	325		660		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3887, թ. 143: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1891	352	339		691		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3889, թ. 142: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1892	351	343		694		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3891, թ. 114: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1893	350	344	80	694		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3895, թ. 41-42; «Նոր-Դար», 1893, N 86, էջ 2-3: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1894	357	343		700		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3896, թ. 167-168, ֆ. 22, ց. 1, գ. 298, թ. 21-22: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1897	387	376		763		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3899, թ. 140-141: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1898	405	381		786		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3897, թ. 162: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1899	411	392		803		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3903, թ. 93-94: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1900	414	403		817		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 55: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1901	433	411		844		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3906, թ. 67: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1902	449	424		873		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3907, թ. 16-17: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1905	477	462		939		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3912, թ. 259-260: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1906	477	462		939		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3915, թ. 20: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1908	478	484	130	962		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 42: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1909			125	923		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. Պ-56, ց. 12, գ. 66, թ. 1: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1910	487	503		990		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3917, թ. 134-135: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1912	517	533		1040		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 53, ց. 1, գ. 3920, թ. 17-18: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1914	536	556		1092	According to another source, the village had 1,189 residents in the same year (“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, стр. 204):	Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 56, ց. 6, գ. 1020, թ. 170-171: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1916	553	578		1131		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 196, ց. 1, գ. 43, թ. 17-18: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1918	680	720	160	1400		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 469, ց. 3, գ. 2, թ. 1-4: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1921	113	116		229		Հայաստանի ազգային դիվան (National Archives of Armenia), ֆ. 355, ց. 1, գ. 895, թ. 1: Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.
1987	168			569		Confirmed by the Village Council. Karapetian. Samvel, Javakhk, Yerevan, 2011, p. 415.